Panorama

Panoramizowanie ścieżek jest jednym z najbardziej podstawowych etapów miksu. To dzięki panoramie nasza muzyka możliwa jest do odbioru stereo, nabiera właściwej szerokości i wszystko jest na właściwym miejscu.

Jak właściwie zabierać się do ustawiania panoramy? Zacznijmy od centrum. W środku powinny się znajdować przede wszystkim instrumenty nadające w dolnych częstotliwościach, czyli stopa i bas. Można je umiejscowić stricte w centrum lub jego okolicach (patrz post o potężnym i selektywnym dole w miksie). Oprócz dołów powinien się w środku znaleźć werbel oraz elementy, które chcemy umieścić jak najbardziej z przodu, czyli wokal, solówki i przewodnie, melodyczne wstawki. Oczywiście te elementy również można lekko panoramizować w stereo (jeśli mamy duble), ale i tak powinny się znajdować bliżej środka. O takich zabiegach będę jeszcze pisał później.

Pozostałe elementy perkusji dobrze jest jednak nieco porozrzucać po panoramie, aby nasza perkusja nabrała nieco szerokości, ale starajmy się to robić naturalnie według budowy i rozstawu całego zestawu. Jedni panoramizują perkusję z perspektywy widza, stojącego pod sceną, czyli np right z lewej strony, drudzy z perspektywy perkusisty, czyli przykładowo right z prawej. Niektórzy starają się przekonać do swojej „jedynej właściwej” drogi, ale ja wybór pozostawiam wam.

Wysoki i środkowy tom dobrze jest umieścić w przedziale 30-40% jeden z lewej drugi z prawej, studnia 50-60%. Co do blach to hi-hat proponuję nie dawać dalej niż 30%, right 40-50%, crash’e nie dalej niż 60-65%. Chodzi o to, aby zestaw perkusyjny nabrał szerokości, ale żeby żaden element nie był nienaturalnie oddalony.

Gitary akustyczne lub na clean’ie okolice 45-55%, przesterowane od 70-100%.
Podobna zasada panuje przy smyczkach, symfoniach i dętych.

Najprościej rzecz ujmując im delikatniejszy, melodyjniejszy instrument lepiej osadzać go w pobliżu 50%. Im bardziej masywny, rytmiczny, harmoniczny tym bliżej krańców stereo.

Nie bójcie się panoramizować na 100% zwłaszcza mocno przesterowanych ścian gitar lub masywnych, przestrzennych symfoni.

Im bardziej rozbudowane nagranie, więcej instrumentów tym więcej trzeba się napocić, aby każdy element osadzić w swoim miejscu. Przy panoramie najlepiej wyobrażać sobie scenę i myśleć gdzie jaki instrument byśmy umiejscowili, a później odzwierciedlić to w panoramie.